Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014

5679 - Όψεις της επίδρασης της αγιορειτικής πνευματικότητας στις τοπικές κοινωνίες διά των Μετοχίων



Πατάπιος μοναχός Καυσοκαλυβίτης
Εναι γνωστό τι πό τούς κύριους λόγους τς σύστασης τν περισσότερων πό τά θωνικά μετόχια ταν πορισμός εδν διατροφς (κυρίως το λαιολάδου νός γαθο τόσο παραίτητου γιά τίς βιοποριστικές καί λατρευτικές νάγκες τν Μονν) λλά καί δημιουργία σταθμν στούς συγκεκριμένους τόπους, ναγκαίων γιά τή διακίνηση καί τή φιλοξενία τν ξερχομένων πό τόν θωνα μοναστηριακν πατέρων, πού ταξίδευαν διέρχονταν πό κε.
    Σέ λα μως τά μέρη που φίστατο καί λειτουργοσε γιορειτικό μετόχι ο δοσοληψίες τν γιορειτν μέ τίς τοπικές κοινωνίες δέν περιορίστηκαν μόνο στά παραπάνω. 

Ο σχέσεις τους εχαν καί πνευματικό χαρακτρα, καθώς μεταλαμπάδευση τς πνευματικς κληρονομις το γίου ρους καί μετακένωση τς γιορείτικης λατρευτικς μπειρίας φαίνεται τι σκησαν ντονη πίδραση στίς τοπικές κοινωνίες, πηρεζοντας συνμα κα τν λειτουργικ τους παρδοσή.
   Γιά παράδειγμα, μέ τήν, πί σειρά τν καί αώνων, τέλεση εροπραξιν στούς ναούς τν Μετοχίων πό γιορετες ερομονάχους λλά καί τήν πιτέλεση το ργου τς ξομολόγησης καί τς πνευματικς καθοδήγησης, πίδραση πού δέχθηκαν ο τοπικές κοινωνίες στή λατρευτική ζωή λλά καί στά θη, πό τή μοναχική παράδοση καί τό βίωμα τς μοναχικς πολιτείας το θω, στάθηκε ναπόφευκτη. Χαρακτηριστικές εναι ο περιπτώσεις τς δυναμικς ναζωογόνησης τς λειτουργικς ζως στήν θήνα πό τήν παρουσία γιορειτν λειτουργν στό σιμωνοπετρίτικο μετόχι τς ναλήψεως λλά καί τν πιδρσεων πο δχτηκαν ρισμένα νησι, πως Σκιάθος καί Σκόπελος, στ λατρευτικ τους παρδοση κα τν ν γνει θρησκευτικ συμπεριφορ τν κατοίκων (βλ. τίς σχετικές μελέτες το π. Γεωργίου Ρήγα) καθώς καί στν τρπο μ τν ποο μχρι σμερα τελονται στά νησιά ατά ο πανηγρεις κα λλες εροπραξες.
      Παράλληλα, παρουσία τν γιορειτν στίς τοπικές κοινωνίες μέ τίς συνεχες καί ντονες πομνήσεις τς γιορείτικης λατρευτικς ζως καί τς πνευματικς τμόσφαιρας το γίου ρους, τήν ποία εχαν μεταφέρει στούς μετοχιακούς ναούς λλά καί περιστασιακή μεταφορά ερν λειψάνων καί θαυματουργν εκόνων πό τόν θωνα, συνέβαλαν στήν αξηση τν ασθημάτων ελαβείας τν πιστν πρός τά σεβάσματα τς πίστης. ναφέρουμε γιά παράδειγμα τίς πιδράσεις πού εχε θαυματουργική παρουσία το τιμίου Σταυρο στό ξηροποταμηνό μετόχι στή Σκόπελο τό 1894, τήν τιμή γιορείτικων περίπυστων εκόνων, πως γιά παράδειγμα, τήν τιμή τς εκόνας τς Θεοτόκου Πορταϊτίσσης στό μώνυμο βηριτικό μετόχι στίς Κυδωνίες λλά καί τήν τιμή σέ ερά κειμήλια, πως γία Ζώνη τς Θεοτόκου στό βατοπαιδινό μετόχι το Εαγγελισμο στή Σάμο.
   πιπροσθέτως παρατηρεται καί μία γενίκευση τς τιμς γίων πού τιμνται διαίτερα στό γιον ρος, μέσω τν Μετοχίων. ναφέρουμε γιά παράδειγμα τόν γιο Μιχαήλ πίσκοπο Συνάδων, στο ποίου τή μνήμη φιερώθηκαν δύο λαυριωτικά μετόχια στή Σκόπελο καί τή Σάμο, μετά πό τά θαύματα πού πιτέλεσε στά δύο ατά νησιά τιμία κάρα του, πού φυλάσσεται στή Μεγίστη Λαύρα.
 Δέν εναι πίσης σπάνιες ο περιπτώσεις που σημαίνουσες θωνικές προσωπικότητες (πως Βενιαμίν Λέσβιος Παντοκρατορινός στίς Κυδωνίες) κάνουν ασθητή τήν παρουσία τους διά μέσου τν Μετοχίων, πιδρώντας στήν πνευματική κίνηση καί τήν ερύτερη πολιτισμική τμόσφαιρα τν τοπικν κοινωνιν.  
Περίληψη εσήγησης το μοναχο Παταπίου Καυσοκαλυβίτου, στό Θ΄Διεθνές Συνέδριο: « ξακτίνωση το γίου ρους στόν ρθόδοξο κόσμο: τά Μετόχια». Θεσσαλονίκη, 21-23 Νοεμβρίου 2014 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου