Τετάρτη 6 Μαρτίου 2013

2795 - Ένα από τα σπουδαιότερα χειρόγραφα του Αγίου Όρους (13ος αι), πίσω στο Βατοπέδι



Στις βιβλιοθήκες της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου «επέστρεψε» ένα από τα σπουδαιότερα χειρόγραφα του Αγίου Όρους, η περίφημη Οκτάτευχος, έργο του 13ου αι. με μεγάλο καλλιτεχνικό και θεματικό ενδιαφέρον. Ο υπ’ αριθ. 603 περγαμηνός χειρόγραφος κώδικας έπειτα από την έκθεση στο Παρίσι έκανε «στάση» για ένα περίπου χρόνο στο εργαστήρι συντήρησης της 10ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, όπου εξειδικευμένοι συντηρητές το επανέφεραν στην αρχική του μορφή, αναδεικνύοντας τα ζωηρά του χρώματα, τις έντονες φωτοσκιάσεις και την προοπτική σε αντικείμενα και κτίρια με τα οποία ο καλλιτέχνης απέδωσε τις 162 αφηγηματικές του μικρογραφίες. Η σύγχρονη έρευνα, όπως υποστηρίζουν οι αρχαιολόγοι Δημήτριος Λιάκος και Νικόλαος Μερτζιμέκης, έχει αποδείξει ότι το πρωτότυπο της Οκτατεύχου είναι ο VAT gr.746 (12ος αι.). Παρόλα αυτά οι μικρογραφίες της σαφώς υπερέχουν από τις σύγχρονές τους στα ομοειδή έγγραφα του Βατικανού και της Κωνσταντινούπολης. Το χειρόγραφο του Αγ. Ορους περιλαμβάνει έξι από τα οκτώ ιστορικά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης εκτός από τα δύο πρώτα ιστορικά (Γένεση, Εξοδος). Σοβαρές φθορές στο κυρίως σώμα (έντονες πτυχώσεις, σχισμές, απολεπίσεις στη ζωγραφική των μικρογραφιών, ρύποι από την υγρασία και από κεριά) απαιτούσαν ενδελεχή μελέτη, φυσικοχημικές αναλύσεις, διάλυση της νεότερης στάχωσης, επιπεδοποίηση των 469 περγαμηνών του φύλλων, καθαρισμό και βιβλιοδέτηση κατά τον βυζαντινό αλλά και σύγχρονο τρόπο. Απαιτούσαν έμπειρα χέρια που έχουν αναλάβει (ΕΣΠΑ 2007-13) να συντηρήσουν και άλλα 12 χειρόγραφα του Αγ. Ορους, τοιχογραφίες στο καθολικό, την τράπεζα και σε παρεκκλήσια της Μονής Μεγίστης Λαύρας, μαρμαροθετημένα δάπεδα στην ίδια Μονή και στη Βατοπεδινή σκήτη του Αγ. Δημητρίου.
Γιωτα Μυρτσιωτη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου