Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2011

49 - Ο Π. Σεβαστιάνοφ στο Άγιο Όρος

Σεβαστιάνοφ Πέτρος (1811-1867).

Αξιόλογος Ρώσος ερευνητής, ο οποίος εργάστηκε κατά τον 19ο αιώνα στις βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους και κατηγορήθηκε ως εκφραστής των πανσλαβιστικών ιδεών.

Η εργασία του στο Άγιον Όρος (1858-1861) είχε ως αποτέλεσμα την έκδοση πολλών αγιορείτικων καλλιτεχνικών θησαυρών, χειρογράφων και εγγράφων, τα οποία φυλάσσονται στο Αρχείο της Ακαδημίας των Επιστημών της Αγίας Πετρούπολης.

Εγκυκλ. ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ ΜΠΡΙΤΑΝΙΚΑ


Λίγα χρόνια μετά την ανακάλυψη της φωτογραφίας, ο Π. Σεβαστιάνωφ, αρχηγός μεγάλης ρωσικής αποστολής, ήλθε στο Άγιο Όρος τα έτη 1852, 1857 και παρέμεινε επί μακρόν το 1858-61.

Ο Π. Σεβαστιάνωφ φεύγοντας άφησε το φωτογραφικό εργαστήριο, που οργάνωσε, στη Σκήτη του Αγίου Ανδρέα.

.

Ο Γεράσιμος Σμυρνάκης στο βιβλίο του ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ (1903), γράφει για τον Σεβαστιάνωφ:

«Τω 1860 διατρίβοντος εν Αγίω Όρει του Ρώσσου Πέτρου Ι. Σεβαστιάνωφ και εν τη ρωσσική Σκήτη του Σεραγίου εδρεύοντος, εγένοντο ισχυρά διαβήματα προς εκρωσσισμόν της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου δια της εγκαταστάσεως Καθηγουμένου του Ρωσσοφίλου Ιερομονάχου Αμφιλοχίου του Πατμίου του εκ της του Αγίου Παντελεήμονος Μονής, ήτις ακόμη δεν ήτο ρωσσική ... »


Η φωτογραφία αυτή της Ι. Μονής Κουτλουμουσίου (Π. Σεβαστιάνωφ) είναι πριν από τις μεγάλες πυρκαγιές του 1856 και του 1970 οι οποίες κατέστρεψαν το μεγαλύτερο μέρος του εξωτερικού τείχους και πολλές άλλες οικοδομές στις τρεις πλευρές, δυτική, βόρεια και νότια. Ευτυχώς, από τις πυρκαγιές αυτές διασώθηκαν το καθολικό, η βιβλιοθήκη, ιερά άμφια και εκκλησιαστικά σκεύη. Η σύγκρισή της με σημερινές φωτογραφίες του μοναστηριού δείχνει τις μεγάλες αλλαγές στο κτιριακό συγκρότημα.


«... Εν τη νησίδι ταύτη (Ενν. την Αμμουλιανή) ο Ρώσσος Σεβαστιάνωφ ηγόρασεν αντί ευτελούς τιμήματος τω 1859 παρά του Βατοπεδινού Οικονόμου πλάκα εκ μαρμάρου, εν η απεικονίζετο εν αναγλύφω η ουρανία Αφροδίτη, φέρουσα επί της κεφαλής απομίμημα ουρανίας σφαίρας, ήτις τω 1863 εκόσμει την πινακοθήκην της εν Πετρουπόλει αυτοκρατορικής φιλολογικής Ακαδημίας ».

«Τω 1857 εθεμελιώθη ο επ ονόματι του αγίου Πέτρου Μητροπολίτου Μόσχας του θαυματουργού ιδρυθείς Ναός (Ενν. στην Ι. Σκήτη του Αγίου Ανδρέα), μετά της μεσημβρινής διωρόφου πτέρυγος, ένθα τα κελλία των πατέρων, τη δε 24η Αυγούστου 1860 καθηγιάσθη υπό του πρώην Λοφτσούς Επισκόπου Μελετίου Βατοπεδινού. Επειδή δε δια μέσου του Πέτρου Ι. Σεβαστιάνωφ εχορηγήθησαν μεγάλα χρηματικά ποσά, η Σκήτη ανεκήρυξεν αυτόν ευεργέτην αυτής και καθιέρωσε τον ειρημένον Ναόν επί τη μνήμη του ονόματος αυτού.

Ο Σεβαστιάνωφ ούτος είναι ο εκ Ρωσσίας εις Άγιον Όρος αποσταλείς τω 1858-1861 όστις αντιγράψας εκ διαφόρων Μονών δια φωτογραφίας πληθύν έργων κατήρτισε μεν εξ εννέα φύλλων τοπογραφικόν χάρτην της χερσονήσου του Άθω, αλλ απέτυχεν, ως ελέχθη αλλαχού, του εκσλαυϊσμού της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου.

.

Τοπογραφικά διαγράμματα (Π. Σεβαστιάνοφ) της χερσονήσου του Άθω, των Καρυών και της Ι. Μονής Εσφιγμένου:




Ο Κοσμάς Βλάχος, διάκονος Αγιορείτης, στο βιβλίο του Η ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΑΘΩ (Βόλος, 1903) αναφέρει για τον Σεβαστιάνοφ:

Ούτος μη ων εξ επαγγέλματος αρχαιολόγος μετέβη εις Άθω μετά πολυμελούς ακολουθίας τεχνιτών, ζωγράφων, φωτογράφων, αντιγραφέων, ιχνογράφων κ.λ. εν επισήμω ιδιότητι, δαψιλεί χορηγία της αυτοκρατορικής ακαδημίας των επιστημών και επέτυχε 6000, το πλείστον φωτογραφικάς, αποτυπώσεις, αρχαίων χειρογράφων, εικόνων, σκευών κ.λ. Η πλουσιωτάτη αύτη συλλογή ήτις απόκειται εν ειδικώ τμήματι του μουσείου της Μόσχας εκίνησεν εις μέγιστον βαθμόν το ενδιαφέρον υπέρ του Άθω εν Ρωσσία. Η υπό του Langlois γενομένη σπουδαιοτάτη έκδοσις της γεωγραφίας του Πτολεμαίου δεικνύει το ποιόν της εργασίας του Σεβαστιάνωφ.

.

Στον Π. Σεβαστιάνωφ θα επανέλθω αρκετές φορές, παρουσιάζοντας φωτογραφίες μοναστηριών, σκητών και κελλιών, από το πλούσιο υλικό που υπάρχει.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου